Deelnemers

Het is met name de dramatiek van de vluchtelingen die in het diorama "De Terugtocht" centraal staat. De berichten over een plunderend en verkrachtend Rode Leger heeft hen al lang bereikt.

Te zien is hoe vluchtelingen - met hun schaarse bezittingen - ploeterend door de sneeuw een onzekere toekomst tegemoet gaan. Aan de linkerkant - op de voorgrond - is te zien hoe de politieke leiding er met een bewapend escorte vandoor gaat. De vluchtende Duitsers aan hun lot overlatend. Nog onwetend van wat hen allemaal te wachten staat, is vluchten de enige optie; eigenlijk veel te laat, omdat direct daarna ook de laatste Duitse troepen zich terugtrokken en het Russisch leger oprukte, werden als het ware deze burgers letterlijk en figuurlijk vermalen tussen beide "oorlogsmachineriën". In de periferie geeft dit tafereel op overtuigende wijze de waanzin van oorlog weer.

Ook achterop het diorama is het onderscheid tussen elite en burger te zien. Voor de politieke- en bedrijfsleiding staat de laatst vertrekkende Kriegsloko (Roco) op het smalspoor klaar voor de terugtocht De wagons zijn verbouwde N-wagentjes, uitgezonderd het postrijtuig.

Dit diorama geeft naast de beschreven context, door de bouwer nog een reden. Ik wilde graag proberen een klein diorama te bouwen, waarmee ik kon oefenen met een sneeuw landschap en met door geweld vernietigde en beschadigde gebouwen. Een bijkomstig aspekt was, dat ik nogal wat losse onderdelen over had van de bekende Kibri-bouwdozen, die ik voor de achtergrond van mijn modulebaan Smeerdijk gebruikt had.

Aldus Henk Wust over zijn diorama De Terugtocht.